Toepassingskaart 7a: Ontwikkelingsgericht onderwijs

1. Geef een schriftelijke uitleg over de cirkel van basisontwikkeling
De cirkel van basisontwikkeling lees je van binnenuit. Hij bestaat uit 3 lagen. In de eerste en middelste laag staat de 3 begrippen:
- Emotioneel vrij zijn
- Nieuwsgierig zijn
- Zelfvertrouwen hebben.
Dit zijn de dingen die de kinderen in je klas als eerste moeten hebben. Als aan de begrippen van deze eerste laag niet kan worden voldoen, zullen ook nooit de andere lagen behaald worden. Een kind kan alleen leren als het zich prettig in je klas voelt en durft zichzelf te zijn.

2. Beschrijf kort wat onderstaande kernactiviteiten inhouden. De kernactiviteiten zijn:
- Spelactiviteiten: De kinderen leren op een speelse manier
-Constructieve activiteiten: De kinderen leren iets door iets te maken of construeren
-Gespreksactiviteiten: De kinderen oefenen hun mondelinge taalvaardigheden door middel van het oefenen van gesprekjes voeren, rollenspellen enz.
- Lees- en schrijfactiviteiten: De kinderen doen activiteiten om het lezen en schrijven te stimuleren en te oefenen
- Wiskundige activiteiten: Tellen, wegen, rekenen, meten enz.

3. Beschrijf bij iedere kernactiviteit een concreet voorbeeld op handelingsniveau

-Spelactiviteiten

Bakkertje spelen bij het thema ‘Bakker’. De kinderen kunnen in de ‘bakkerij’ in de klas zelf brood bakken en verkopen. De kinderen leren zo op spelenderwijs van alles over de bakker.Rol van de leerkracht: Het aanbieden van de bakkershoek. Er moet genoeg informatie verzameld zijn om de kinderen zelfstandig te laten spelen. De rol van de leerkracht is nu de kinderen uitdagen steeds andere dingen in de bakkershoek te spelen.

- Constructieve activiteiten

Taarten, brood en koekjes bakken in de zandtafel. Ook dit is in het thema ‘bakkerij’. De kinderen kunnen nu leren door zelf dingen te maken met zand. Ze kunnen broden, koekjes en taarten namaken van plaatjes of ze zelf bedenken. De rol van de leerkracht is het aanbieden van deze zandtafel. De leerkracht geeft een introductie. De kinderen in de zandtafel zouden de taarten, gebakjes, broden enz. kunnen maken en die verkopen in de ‘bakkershoek’. De rol van de leerkracht is ook nu begeleidend. Het meeste moet uit de kinderen komen, want zo leren de kinderen ook het meeste.

- Gespreksactiviteiten

Met de kinderen een kringgesprek houden over het thema herfst aan de hand van een praatplaat. De kinderen kunnen in een gesprek hun mondelinge taalvaardigheid oefenen. De rol van de leerkracht is hier sturend als het gesprek niet meer goed loopt of kinderen kort antwoorden. De leerkracht moet dan open vragen stellen, doorvragen, herhalen en zorgen dat kinderen durven te spreken. De leerkracht probeert wel weer zoveel mogelijk uit de kinderen te laten komen.

- Lees- en schrijfactiviteiten:

Woorden nastempelen. De kinderen kunnen in de lees- schrijfhoek woorden nastempelen. Ze krijgen dan een blad waarop een aantal woorden met een plaatje staat. De kinderen moeten goed kijken uit welke letters dit woord bestaat en stempelen dit na. De rol van de leerkracht is het maken van de passende werkbladen, met woorden die in het thema en in de belevingswereld van het kind passen. Het stempelen kan het kind zelfstandig. Mochten er opvallende fouten gemaakt worden bespreekt de leerkracht dit met het kind. Er kan dan ook samen met de leerkracht nog eens geoefend worden.

-Wiskundige activiteiten:

Maak een kippenhok voor Klaartje Kip. Het hok moet een dak hebben en de kip moet er echt inpassen. Ook moet er een opening zijn waardoor de kip naar buiten en naar binnen kan. De kinderen moeten hiermee aan de gang. Ze maken eerst op papier een idee, daarna gaan ze aan de slag om het kippenhok echt te bouwen. De rol van de leerkracht hierbij is het motiveren van de kinderen om het kippenhok te maken. Mochten de kinderen een aantal dingen vergeten of niet handig aanpakken, kun je als leerkracht adviseren. Dit betekent niet dat je moet voorkauwen wat de kinderen moeten doen. Ook hierbij moet alles uit de kinderen komen.

4. Lees de tekst “Observatie en onderwijsconcept"

5. Beantwoord onderstaande vragen bij de observatie vanuit de ontwikkelingsgerichte visie:

- Hoe zijn de verschillende basale ontwikkelingsbehoeften - de basiskenmerken - in het verslag van Peter beschreven? Geef enkele voorbeelden.

* "Peter is niet emotioneel vrij, maar is ingeklemd in zijn emoties en ervaringen.”

*“Hij neemt een afwachtende en volgzame houding aan en slechts op het moment dat hij koppig gedrag vertoont, laat hij een stukje ‘zelf’ zien.”
Uit het stukje maak je op dat Peter weinig zelfvertrouwen heeft en geen confrontaties durft aan te gaan.

- Welke aspecten van brede ontwikkeling staan in het verslag van Peter (zie binnenste cirkel van basisontwikkeling)?
*Er is weinig initiatief om de wereld te verkennen

*Zit voornamelijk in zijn eigen belevingswereld

*Bij spelontwikkeling komt er nauwelijk verbeeldend spel voor

*Hij speelt niet veel samen met andere kinderen

- Welke aspecten van de specifieke kennis en vaardigheden (buitenste cirkel) staan in dit verslag beschreven?

*Heeft beperkte woordenschat

*Begint belangstelling voor boekjes te krijgen

*Heeft een prima motoriek

*Bewust van oriëntatie, maar niet van tijd

- Is er in de verslaglegging samenhang waarneembaar? Geef een voorbeeld.

* De cirkel van basisontwikkeling wordt beschreven van binnen naar buiten. Er is dus zeker sprake van een samenhang. Hij begint bij het beschrijven van de basiskenmerken, gaat dan naar de brede ontwikkeling en vervolgens heeft hij het over de specifieke ontwikkelingspunten.